آموزش پس‌انداز کردن به کودک با روش‌هایی جالب و سرگرم‌کننده
راهنمایی کامل برای پدرومادرها
آموزش پس‌انداز کردن به کودکان از مهم‌ترین موضوعاتی است که زندگی سالم‌تر، شادتر و کم استرس‌تری را برای آن‌ها ممکن می‌کند. مشکل اینجاست که امور مالی برای بچه‌ها معمولا هیجان‌انگیز به‌نظر نمی‌رسند و آن‌ها علاقه‌ای ندارند مستقیما درس اقتصاد بگیرند. خوشبختانه، ترفندهای مختلف و روش‌های سرگرم‌کننده‌ای وجود دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توانید مفاهیم مالی را به فرزندتان معرفی کرده و او را به پس‌انداز کردن تشویق کنید. در این مطلب، این راهکارها را با شما به‌اشتراک می‌گذاریم. پیشنهاد می‌کنیم با ما همراه باشید.
آموزش پس‌انداز کردن به کودکان چرا اهمیت دارد؟
آموزش پس‌انداز کردن به کودکان از مباحث مهمی است که آن‌ها را برای رویارویی هوشمندانه با تصمیمات مالی آماده می‌کند. فرزند شما در طول زندگی با چالش‌های اقتصادی گوناگونی مواجه خواهد شد. مدیریت این چالش‌ها و تصمیم‌گیری درست در مواقع بحرانی یکی از جدی‌ترین مهارت‌هایی است که از طریق یادگیری و تمرین طولانی مدت به‌دست می‌آید. این امر به‌ویژه در دنیای امروز و با وجود تبلیغات گسترده برای استفاده از تسهیلاتی مانند انواع وام و خریدهای اعتباری اهمیت بیش‌تری می‌یابد. چرا که این تبلیغات مخصوصا جوانان را به استفاده از این امکانات ترغیب می‌کند. ولخرجی‌های ناشی از این امر ممکن است مشکلات بسیار زیادی را برای‌شان به‌همراه داشته باشد. آشنایی با تکنیک‌های مدیریت مالی در آینده به فرزندتان کمک می‌کند بین درآمد و هزینه‌های‌اش تعادل ایجاد کند و برای دستیابی به اهداف بلندمدت برنامه‌ریزی داشته باشد. آموزش مفاهیم مالی به کودکان را می‌توانید از دوران پیش دبستانی شروع کنید.
چند روش سرگرم‌کننده برای آموزش پس‌انداز کردن به کودکان پیش دبستانی
۱. با پول تقلبی بازی کنید
با استفاده از چند برگ کاغذ و به‌کارگیری کمی ذوق و قریحه مقداری پول جعلی درست کنید. سپس، سناریوهای جذابی را طرح‌ریزی کنید و در خلال بازی به فرزندتان مدیریت مالی و روش درست خرج کردن را بیاموزید. به این ترتیب، کم‌کم می‌توانید روش‌های پس‌انداز کردن را هم به او یاد بدهید. برای مثال، فرض کنید به فرزندتان ۵۰۰ هزار تومان پول داده‌اید. سپس، یک فروشگاه مواد غذایی فرضی را راه‌اندازی کنید و به او آموزش بدهید که فقط با ۳۰۰ هزار تومان برای غذای فردا مواد لازم را تهیه کند. به این ترتیب، او یاد می‌گیرد در هنگام خرید روی همه پول‌اش حساب نکند و همیشه بخشی از آن را برای بعد ذخیره کند.
۲. مونوپولی بازی کنید
بازی‌های رومیزی مثل مونوپولی از بهتری ابزارهایی هستند که به معرفی مفاهیم مالی و آموزش پس‌انداز کردن به کودکان کمک می‌کنند. با استفاده از این بازی سرگرم‌کننده و جذاب، فرزندتان تجسم واضحی از پول و نحوه خرج کردن آن پیدا می‌کند.
۳. رقابت ایجاد کنید
بچه‌ها عاشق رقابت با یکدیگر هستند. بنابراین، برای آموزش پس‌انداز کردن به کودکان می‌توانید چالشی را برای فرزندان‌تان ایجاد کنید و آن‌ها را تشویق کنید که هر ماه مبلغی را ذخیره کنند. برای ایجاد اشتیاق بیشتر می‌توانید مبالغ جمع‌شده را با یکدیگر مقایسه کنید و به کسی جایزه بدهید که بیش‌ترین پس‌انداز را داشته باشد. انتخاب جوایز باید به‌گونه‌ای باشد که برای برنده شدن در کودکان ایجاد انگیزه کند. برای مثال، می‌توانید فرد برنده را به شهربازی، تئاتر یا سینما ببرید یا یکی از لوازم مورد نیاز و در عین حال محبوب‌اش را برایش خریداری کنید.
۴. با کمک فرزندتان اجناس دست دوم و بی‌استفاده را حراج کنید
با کمک فرزندتان مجموعه‌ای از کالاهای دست دوم منزل را جمع‌آوری کنید و آن‌ها را برای فروش بگذارید. با توجه به رشد سریع بچه‌ها، لباس‌های‌شان خیلی زود برای‌شان کوچک می‌شوند. در ضمن، بسیاری از اسباب‌بازی‌ها و نوشت‌افزار هم پس از مدتی استفاده دیگر به‌درد کودک‌تان نمی‌خورد و می‌تواند بچه دیگری را شاد کند. بنابراین، با همکاری هم می‌توانید این اقلام را گردآوری کنید؛ قیمت مناسبی را برای‌شان در نظر بگیرید؛ و به‌صورت آنلاین یا حضوری آن‌ها را برای فروش بگذارید. با انجام این کار ابتدا به بچه یاد می‌دهید که برخی از کالاها اگر چه پس از مدتی برای او بی‌استفاده شده‌اند؛ اما همچنان ارزشمند هستند و می‌توانند در جای دیگری به‌خوبی کاربرد داشته باشند. در وهله بعد، کودک یاد می‌گیرد سرمایه‌های خود را شناسایی کرده و با فروش به‌موقع از اتلاف‌شان جلوگیری کند. در مرحله آخر، به فرزندتان یاد بدهید پول به‌دست آمده از فروش این کالاها را پس‌انداز کند تا در موقعیت مناسب بتواند از آن به بهترین شکل ممکن استفاده کند.
۵. الگوی خوبی باشید
برای آموزش پس‌انداز کردن به کودکان لازم است خودتان هم اهل ذخیره کردن پول باشید. بچه‌ها بخش عمده‌ای از رفتارها و عادات‌شان را با الگوبرداری از والدین فرامی‌گیرند. بنابراین، مهم است که به فرزندتان نشان دهید پول ارزش زیادی دارد و هرگز نباید آن را بیهوده خرج کرد. طبیعی است که اگر کودک‌تان همیشه شما را در حال ولخرجی ببیند در آینده همین رفتار را تکرار می‌کند. پس به‌جای سخنرانی کردن، بخش قابل توجهی از پول‌تان را برای اهداف بزرگ‌تر ذخیره کنید.
۶. برای فرزندتان حساب پس‌انداز افتتاح کنید
امروزه، اغلب بانک‌ها حساب‌های ویژه‌ای را برای کودکان در نظر گرفته‌اند که زیر نظر و با مدیریت والدین افتتاح می‌شوند و عمل می‌کنند. گشایش حساب بانکی یکی از روش‌های موثر برای آموزش پس‌انداز کردن به کودکان است. برای اثرگذاری بیشتر، حتما با همراهی فرزندتان به شعبه بانک مراجعه کنید و هدف از باز کردن حساب را برای‌اش توضیح دهید. با انجام این کار، علاوه بر ترغیب کودک برای ذخیره کردن پول و یاد دادن مفاهیم مالی به افزایش اعتماد به‌نفس او هم کمک می‌کنید.
۷. خواسته‌های فرزندتان را فورا برآورده نکنید
توجه داشته باشید، خواسته‌های کودک با نیازهای او تفاوت دارند. یکی از مهم‌ترین وظایف والدین این است که تا جای ممکن نیازهای فرزندشان را بی‌کم و کاست تامین کنند. با این حال، ممکن است کودک‌تان چیزهای گران‌قیمتی مانند یک دوچرخه یا یک دستگاه پلی‌استیشن جدید بخواهد که جزو نیازهای ضروری او نیستند. در این صورت، به او بیاموزید که همه چیز را نمی‌توان فوری به‌دست آورد؛ بلکه، لازم است برای خرید این اقلام برنامه‌ریزی کرده و پول‌های‌اش را پس‌انداز کند. با این روش، نه تنها کودک جمع‌آوری پول را می‌آموزد بلکه قدر اجناس خریداری شده را بیشتر می‌داند و از این کار خود احساس غرور می‌کند.
روش‌های آموزش پس‌انداز کردن به کودکان مقاطع دبستان و بزرگ‌تر از آن
۱. هدف تعیین کنید
یکی از بهترین روش‌های آموزش پس‌انداز کردن به کودکان مقاطع دبستان تا دبیرستان این است که آن‌ها را در جریان قیمت‌ها بگذارید. سپس، با تعیین اهداف کوتاه‌مدت و بلند مدت کمک‌شان کنید پول‌شان را برای خرید آن‌ها کنار بگذارند. در واقع، باید برای‌شان توضیح دهید که با ذخیره کردن مبالغ ثابتی در ماه پس از مدتی می‌توانند محصولات موردنظرشان را خریداری کنند. این روند، حتی می‌تواند برای خریدهای بزرگ و پرهزینه‌ای مانند دوچرخه، خودرو و لپ‌تاپ هم کارایی داشته باشد. انجام این کار موجب می‌شود بچه‌ها ارزش پول یا هدایای دریافتی را بدانند و فرهنگ صرفه‌جویی و برنامه‌ریزی برای خرید مایحتاج را یاد بگیرند. به‌علاوه با این روش، می‌آموزند پول‌های‌شان را به روش هدفمندی خرج کرده و از اتلاف آن خودداری کنند.
۲. اجازه بدهید خریدهای‌شان را شخصا انجام دهند
یکی از روش‌های آموزش پس‌انداز کردن به کودکان این است که ماهیانه یک عدد ثابت و قابل قبول را به‌عنوان پول توجیبی برای فرزندتان مشخص کنید. سپس، وظیفه تهیه برخی از مایحتاج‌اش را به خودش واگذار کنید. به این ترتیب، فرزندتان کم‌کم با ارزش پول، تناسب دارایی و هزینه‌ها و همچنین، راه‌های ذخیره کردن پول آشنا می‌شود و تصمیمات مالی خود را براساس واقعیت می‌گیرد.
۳. بودجه‌بندی را یادشان بدهید
به‌جای آن‌که بدون هیچ هدف مشخصی یک قلک در اختیار فرزندتان قرار دهید، بودجه‌بندی پول را به او یاد بدهید. به این ترتیب، کودک از همان ابتدا یاد می‌گیرد پول‌های‌اش را تقسیم‌بندی کرده و هزینه‌های احتمالی را اولویت‌بندی کند. این عادت می‌تواند بسیاری از چالش‌های مالی دوران بزرگسالی را برطرف کند.
۴. بچه‌ها را به بخشی از فرآیند پس‌انداز خانواده تبدیل کنید
بچه‌ها را با خودتان به خرید ببرید و آن‌ها را تشویق کنید تا در روند پس‌انداز کردن پول خانواده سهیم باشند. به‌عنوان مثال، توجه آن‌ها را به تفاوت قیمت کالاهای مشابه در فروشگاه‌های مختلف یا مواقع گوناگون سال جلب کنید. فرزندتان باید یاد بگیرد در شرایط خاصی می‌تواند محصولی یکسان را با قیمتی ارزان‌تر خریداری کند. در هنگام خرید، خوب است مقداری از بودجه را در اختیارش بگذارید و به کودک آموزش بدهید که اقلام دلخواه‌اش را با قیمت مناسب خریداری کند.
۵. در مورد امور مالی خود صادق باشید
تمرین عملی بهترین روش آموزش پس‌انداز کردن به کودکان است. بنابراین وقتی فرزندتان به‌اندازه کافی بزرگ شد، اجازه بدهید در امور مالی خانواده مشارکت داشته باشد. برای مثال، اقساط وام‌ها، میزان مالیات پرداختی و هزینه قبض‌ها و مقدار حقوق ماهیانه‌تان را برای‌اش مشخص کنید. درباره مسائل مالی آشکارا با کودک صحبت کنید و او را در جریان ترفیع یا افزایش حقوق خود قرار دهید. به این ترتیب، فرزندتان پیش از هر چیز می‌فهمد بخش قابل توجهی از درآمدتان صرف پرداخت هزینه‌های ضروری خانواده می‌شود. در مرحله بعد، کودک با مفهوم اهمیت ایجاد تعادل میان درآمد و هزینه‌ها و همچنین، مزایای فعالیت و سخت‌کوشی آشنا می‌شود. در نهایت، فرزندتان به‌خوبی متوجه می‌شود که کار کردن و درآمد شما چه نقش مهمی را در اقتصاد خانواده ایفا می‌کند. بنابراین، لازم است به همه سوالات مالی فرزندتان جواب بدهید و اشتباهات خود را در این زمینه برای‌اش بازگو کنید. به‌اشتراک گذاری تجربیات از بهترین روش‌هایی است که کودک را از انجام خطاهای مالی مشابه در امان نگه می‌دارد.
۶. فرزندتان را به کسب درآمد تشویق کنید
دادن پول تو جیبی از وظایف والدین است. با این حال، اگر ماهیانه مبلغ زیادی را در اختیارش بگذارید انگیزه او را برای کسب درآمد از بین می‌برید. بسته به سن‌وسال کودک‌تان، لازم است او را با روند کار کردن و پول درآوردن آشنا کرده و تشویق‌اش کنید که برای استقلال مالی‌اش زحمت بکشد. با انجام این کار او ارزش پول و تلاش را بیش از پیش درک کرده و از ولخرجی و هدر دادن منابع مالی اجتناب خواهد کرد.
۷. اجازه بدهید از اشتباهات‌اش درس بگیرد
بیش از اندازه فرزندتان را از نظر مالی کنترل نکنید و فرصت اشتباه کردن را در اختیارش قرار دهید. اشتباهات انسان بزرگ‌ترین درس‌های زندگی و ماندگارترین تجربیات را به‌همراه دارند. برای مثال، اگر کودک به‌طور تصادفی برای خرید یک کالای غیر ضروری بیش از اندازه خرج کند به‌تدریج متوجه می‌شود که باید زمان بیش‌تری را برای دستیابی به هدف تعیین شده منتظر بماند. با کودک‌تان صحبت کنید و با مهربانی و آرامش خطاهای‌اش را توضیح دهید؛ کمک‌اش کنید تا اشتباهات‌اش را بشناسد و از آن‌ها درس بگیرد.
سخن آخر
در این مطلب، تلاش کردیم برخی از روش‌های موثر آموزش پس‌انداز کردن به کودکان را برایتان شرح دهیم. نظر شما چیست؟ آیا شما برای ترغیب بچه‌ها به جمع کردن پول راهکار دیگری را می‌شناسید؟ خوشحال می‌شویم دیدگاه‌ها و تجربیات‌تان را در بخش «نظرات کاربران» با ما و دیگر خوانندگان به‌اشتراک بگذارید.
