خبرچینی یک رفتار آزاردهنده است که معمولا در بین کودکان سنین پیش دبستانی رواج دارد. اغلب پدرها و مادرها فرزندان‌شان را تشویق می‌کنند که همه اتفاقات را با آن‌ها به‌اشتراک بگذارند و همیشه حقیقت را بازگو کنند. با این حال، هیچ‌کسی خبرچینی کردن را دوست ندارد. چرا که این کار با راستگویی و بیان موقعیت‌های آزاردهنده و مقابله با خطرات و اسیب‌های روانی و جسمانی تفاوت دارد. در این مطلب، قصد داریم ضمن بررسی مفهوم خبرچینی و دلایل آن بهترین عکس‌العمل در برابر خبرچینی کودک را با شما در میان بگذاریم. پیشنهاد می‌کنیم با ما همراه باشید.
خبرچینی کودک چیست؟
پیش از دانستن بهترین عکس‌العمل در برابر خبرچینی کودک، لازم است با مفهوم این کار و دلایل آن آشنا شوید. خبرچینی به معنای گزارش دادن رفتارها یا اقداماتی است که عموما با قوانین و مقررات تعریف شده برای کودک مغایرت دارند. بچه‌ها معمولا این کار را برای به دردسر انداختن دیگران یا جلب توجه پدر و مادر یا آموزگارشان انجام می‌دهند. وقتی فرزندتان در حال خبرچینی است به‌سادگی می‌توانید لذت بازگویی اخبار منفی را در نگاه‌اش ببینید. در واقع، او این کار را با امید تنبیه شدن فرد مورد نظر انجام می‌دهد. دقت کنید؛ میان خبرچینی و آگاه کردن والدین از شرایط خطرناک یا ناخوشایندی که ممکن است به روان یا جسم کودک یا فرد دیگری آسیب بزند مرز بسیار باریکی وجود دارد. اطلاع‌رسانی و آگاه کردن پدر و مادر یا آموزگار از یک رفتار خطرناک یا آزاردهنده به‌هیچ عنوان خبرچینی به حساب نمی‌آید. برعکس، فرزندتان با انجام این کار می‌تواند از صدمه دیدن خودش یا دیگران جلوگیری کند. بنابراین، لازم است تفاوت فضولی و اطلاع‌رسانی را به‌وضوح برای کودک روشن کنید. برای مثال، اگر فردی در خطر است، دچار آسیبی شده یا احتمال می‌رود صدمه ببیند فرزندتان باید موضوع را با شما در میان بگذارد. به همین ترتیب، والدین هم باید این تفاوت‌ها را به‌خوبی بشناسند و در موقعیت مناسب بهترین واکنش ممکن را ابراز کنند.
دلایل خبرچینی کودک چیست؟
به‌کارگیری بهترین عکس‌العمل در برابر خبرچینی کودک نیازمند آشنایی با دلایل انجام این کار است. به گفته روانشناسان، موارد زیر از اصلی‌ترین دلایل فضولی کودک به حساب می‌آیند:
می‌خواهد قوانین را یاد بگیرد و حد و مرزها را تشخیص دهد
از نظر روانشناسان، بچه‌های خردسال معمولا از قدرت استدلال بالایی برخوردار نیستند و نمی‌توانند مسائل پیچیده را تحلیل و مفاهیم انتزاعی را درک کنند. به همین دلیل، بیشتر از تجربیات واقعی و مهارت‌های کلامی‌شان استفاده می‌کنند. در سنین 5 تا 6 سالگی، کودکان به‌تدریج مفاهیمی مانند انصاف و اهمیت پیروی از قوانین را درک می‌کنند و کم‌کم تلاش می‌کنند تابع مقررات باشند. به همین دلیل، در صورت مشاهده کسی که از قوانین و مقررات سرپیچی می‌کند به‌شدت نگران می‌شوند.
دوست دارد جلب توجه کند
بچه‌هایی که مدام به رفتار بد کودکان دیگر اشاره می‌کنند، احتمالا فقط به‌دنبال جلب توجه، تحسین و تشویق از طرف والدین‌شان هستند. اگر کودکی احساس طردشدگی یا رها شدگی داشته باشد، احتمالا بیش از پیش تلاش خواهد کرد دیگران را بد جلوه دهد و عملکرد خودش را به رخ بکشد.
به‌دنبال قدرت‌نمایی و کنترل موقعیت است
در سنین پیش دبستانی کودکان به روش‌های مختلف تلاش می‌کنند قدرت‌نمایی کرده و کنترل اوضاع را به‌دست بگیرند. ابراز وجود از طریق خبرچینی یکی از ساده‌ترین راه‌هایی است که می‌تواند تسلط بچه‌ها بر دیگران را امکان‌پذیر کند. در واقع، آن‌ها از این طریق می‌خواهند خواهر، برادر یا دوستان‌شان را به دردسر بیاندازند و در ضمن خوب جلوه دادن خودشان قدرت‌شان را به همه ثابت کنند.
روش‌های حل‌وفصل مسائل را نمی‌داند
در سنین پیش دبستانی، بچه‌ها معمولا نمی‌دانند چطور باید با یک کودک پرخاشگر یا خطاکار برخورد کنند. به همین دلیل، به دامان پدر و مادر پناه می‌برند و از آن‌ها کمک می‌خواهند.
می‌خواهد انتقام بگیرد
خبرچینی کودک معمولا یک کار بی‌ضرر است که مشکل خاصی را ایجاد نمی‌کند. اما گاهی اوقات، بچه‌ها این کار را با اهداف شرورانه و برای انتقام‌گیری از طرف مقابل انجام می‌دهند. چرا که احتمالا به‌خوبی می‌دانند با به‌اشتراک‌گذاری این خبر دوست یا خواهر و برادرشان تنبیه خواهد شد. این رفتار، معمولا در مواردی از کودک سرمی‌زند که به‌نوعی احساسات‌اش توسط طرف مقابل جریحه‌دار شده باشد.
بهترین عکس‌العمل در برابر خبرچینی کودک چه می‌تواند باشد؟
بهترین عکس‌العمل در برابر خبرچینی کودک این است که با او گفت‌وگو کنید و تفاوت میان اطلاع‌رسانی، درددل کردن و فضولی را برای‌اش شرح دهید. لازم است فرزندتان را با عواقب خبرچینی آشنا کنید و به او بگویید که با این کار ممکن است دیگری را به دردسر بیاندازد. این در حالی است که با آگاه‌سازی و اطلاع‌رسانی موقعیت‌ها و رفتارهای خطرآفرین می‌تواند دوستان و اعضای خانواده‌اش را از آسیب‌های احتمالی در امان نگهدارد. در هنگام برخورد با خبرچینی بچه‌ها خوب است تکنیک‌های زیر را امتحان کنید:
هیچ‌کس را توبیخ یا تنبیه نکنید
توجه داشته باشید که در عین مقابله با عادت ناپسند خبرچینی، شما می‌خواهید اعتماد فرزندتان را هم جلب کرده و او را پیش دیگران شرمنده نکنید. به همین دلیل، اجازه بدهید فرزندتان حرف‌های‌اش را با شما در میان بگذارد. با دقت صحبت‌های او را بشنوید و بابت اطلاع‌رسانی از او تشکر کنید. در واقع، شما باید به‌گونه‌ای رفتار کنید که بچه متوجه شود صحبت کردن و به‌اشتراک‌گذاری مسائل با والدین کار درستی است. با این حال، برای مقابله با این عادت نامطلوب تا جای ممکن از توبیخ و تنبیه طرف مقابل اجتناب کنید.
راهکارهای جایگزین را معرفی کنید
برای ارائه راهکارهای جایگزین از خود کودک کمک بگیرید و با همراهی یکدیگر موقعیت را تحلیل کنید. برای مثال، اگر فرزندتان از بددهنی یا توهین‌های یکی از دوستان‌اش شکایت می‌کند باید به او یاد بدهید که شخصا با این رفتار مقابله کند؛ می‌تواند به دوست‌اش بگوید: «با من این‌طوری حرف نزن. لحن‌ات اصلا خوب نیست.» سپس، به کودک‌تان آموزش دهید که اگر طرف مقابل رفتارش را تصحیح نکرد او می‌تواند درباره ادامه دادن یا ندادن بازی و دوستی با آن فرد تصمیم بگیرد. در ضمن، برای‌اش تشریح کنید که در صورت تمایل می‌تواند با سایر همکلاسی‌ها و افرادی دوستی کند که احترام‌اش را نگه‌می‌دارند و درست رفتار می‌کنند. چنین نحوه برخوردی به کودک این پیام را انتقال می‌دهد که در زندگی انتخاب‌های متعددی دارد و از قدرت تصمیم‌گیری برخوردار است. به این ترتیب، با گذشت زمان می‌تواند مشکلات را به‌طور مستقل حل‌وفصل کند.
خبرچینی کودکان دیگر را به یک فرصت آموزشی تبدیل کنید
اگر کودک دیگری را در حال خبرچینی دیدید می‌توانید از این فرصت برای آموزش فرزندتان استفاده کنید؛ توجه او را به این عمل جلب کنید و از او بپرسید که در مورد این کار دوست‌اش چه نظری دارد؟ آیا اطلاع دارد که این کار فضولی به حساب می‌آید؟ اصلا چرا خبرچینی کردن کار خوبی نیست؟ با تحلیل رفتار یک کودک دیگر، شما می‌توانید نکات زیادی را به فرزندتان آموزش دهید. در عین حال، باید روش برخورد با فضولی را هم به بچه یاد بدهید و به او بگویید که نادیده گرفتن و کنار گذاشتن فرد خبرچین از مناسب‌ترین برخوردهاست.
مفهوم عدالت و انصاف را برای‌اش توضیح دهید
به گفته متخصصان، اغلب بچه‌ها با خبرچینی کردن قصد دارند دیگری را بد جلوه دهند و عدالت را برقرار کنند. خوب است برای فرزندتان تشریح کنید که گاهی اوقات مردم آن‌طور که باید از قوانین پیروی نمی‌کنند؛ برای کسی که همیشه سعی می‌کند کار درست را انجام دهد این موضوع می‌تواند آزاردهنده باشد. سپس، برای او توضیح دهید که او نمی‌تواند رفتار دیگران را تغییر دهد؛ تنها کاری که می‌تواند بکند این است که سلامت عاطفی، روانی و جسمانی خودش را حفظ کرده و به شکلی عادلانه و منصفانه رفتار کند.
انتظارات‌تان را تشریح کنید
در فضایی دوستانه و سرشار از صمیمیت برای فرزندتان توضیح دهید که خبرچینی کردن درباره کارهای کوچک رفتار مناسبی نیست؛ با این حال، او حتما باید شما را در جریان رفتارها و موقعیت‌های خطرناک، ناخوشایند یا آزاردهنده قرار دهد. برای مثال، به او بگویید: «هر بار که مریم مدادرنگی کسی رو بی‌اجازه برداشت نباید گزارش بدی؛ اما اگر مریم تو رو یا یکی از دوستانت رو کتک بزنه حتما باید بیایی و بهم بگی.»
چگونه از خبرچینی کودک جلوگیری کنیم؟
وقتی صحبت از بهترین عکس‌العمل در برابر خبرچینی کودک به میان می‌آید، لازم است روش‌های مقابله با این رفتار و متوقف کردن آن را هم بدانید. یکی از مناسب‌ترین راه‌ها این است که ابتدا دلیل این رفتار را پیدا کنید. ممکن است فرزندتان به‌طور جدی با خواهر، برادر یا دوستان‌اش مشکل داشته باشد. در این صورت، باید این مشکل را ریشه‌یابی کنید و به بچه یاد بدهید به‌جای خبرچینی کردن شخصا با آن موضوع آزاردهنده مقابله کند. از سوی دیگر، اگر متوجه شدید فرزندتان برای جلب نظر دیگران این کار را انجام می‌دهد، لازم است روش‌های ساده‌تر، مثبت‌تر و موثرتر جلب توجه را به او آموزش دهید. حس همدلی، دوستی و مهربانی را در فرزندتان تقویت کنید و تفاوت میان بازگویی اخبار ضروری و خبرچینی را به دقت برای‌اش توضیح دهید. در واقع، یکی از مهم‌ترین وظایف والدین این است که روش برخورد با مشکلات را به فرزندشان آموزش دهند. این امر تا اندازه زیادی از خبرچینی جلوگیری می‌کند. برای مثال، به فرزندتان بگویید: «اگر کسی با شما بدرفتاری کرد یا اگر از دست کسی ناراحت شدی؛ اول از همه خودت با قاطعیت باید بهش بگی رفتارش رو درست کنه و بهت احترام بذاره.» در واقع، وظیفه شما این است که در عین تشویق فرزندتان به قانونمندی، روش تشخیص و برخورد با رفتارهای درست و نادرست را به او بیاموزید.
سخن آخر
در این مطلب، تلاش کردیم شما را با بهترین عکس‌العمل در برابر خبرچینی کودک آشنا کنیم و نکات مهم در این زمینه را با شما به‌اشتراک بگذاریم. نظر شما چیست؟ آیا روش دیگری را برای برخورد با فضولی بچه‌ها می‌شناسید؟ شما چگونه با یک کودک خبرچین رفتار می‌کنید؟ ممنون می‌شویم دیدگاه‌ها و تجربیات‌تان را در بخش «نظرات کاربران» با ما و دیگر خوانندگان در میان بگذارید.
